De valkuil van extreem aanpassingsgedrag

De valkuil van extreem aanpassingsgedrag. Heb je al heel vroeg geleerd je aan te passen aan wat anderen van je verwachten, verlangen, eisen?

Hierover gaat dit blog. Een pasklaar antwoord heb ik niet voor je klaar. Wel enkele inzichten en handvatten. De kern van dit gedrag is dat je ervan overtuigd bent dat je anderen een plezier moet doen. Meestal is dit aangeleerd gedrag. ‘Wees eens lief. Als je dit voor mama doet, dan… zal ik nog meer van je houden.’

Dit gedrag wordt al heel vroeg in de opvoeding aangeleerd. En het zich aanpassen wordt verder gezet met vrienden, leraren, partners, collega’s, bazen. Anderen komen op de eerste plaats en op de hoeveelste plaats sta jij? Het maakt niet uit. Als je maar anderen een plezier kunt doen en aan hen geeft wat ze vragen.

Eigenlijk hebben we dit als kind uiteraard niet door. We kennen de gevolgen niet van dit gedrag, maar des te meer ervaren we de last als we ons in de wereld begeven. Extreme aanpassing ontneemt je de vrijheid omdat de keuzen die je maakt gedicteerd worden door het effect op anderen. Jij bent niet je focus. Niet ‘Wat ik voel en wil’, maar ‘Wat jij wilt en wat ik kan doen om jou gelukkig te maken’, daar draait het om.

Omdat je geen sterk ontwikkeld gevoel hebt over wie of wat je bent, bestaat het risico dat je jezelf onderwerpt. De grens tussen jou en anderen vervaagt. Je neemt de doelen en opinies van anderen over, alsof ze van jou zijn. Je verliest je in de ander.

Het aparte is dat je er trots op bent dat je anderen van dienst bent, dat je in staat bent om anderen te helpen. Je stelt je ten dienste van anderen en je bent er hoogstwaarschijnlijk heel goed in geworden. Je onderworpenheid verlaagt je zelfwaarde gevoel. Je hebt het gevoel geen recht te hebben op de dingen waar anderen wel recht op hebben; iedereen heeft rechten, behalve jij.

Een aantal handvatten kunnen je stap per stap ondersteunen grenzen te stellen:
– Heb begrip voor je extreme aanpassing in je kindertijd/jeugd. Erkenning geven, zonder jezelf te veroordelen.
– Maak een lijst van dagelijkse thuissituaties, werksituaties waarin je je onderwerpt of waarin je jezelf opoffert voor anderen.
– Onderzoek je eigen voorkeuren en meningen op allerlei levensgebieden. Je ontdekt je eigen behoeften waardoor je aandacht verschuift.
– Maak een lijst van wat je voor anderen doet en wat je aan hen geeft, en andersom. Wat doen ze voor jou of wat geven ze aan jou? Hoeveel tijd besteed je aan het luisteren naar anderen? Kijk goed naar de balans van geven en nemen in je relaties. Wat geef je? Wat ontvang je?
– Laat horen wat je wilt of nodig hebt, wat je behoefte is. Het zijn de eerste stappen naar assertief gedrag.

Succes!
Mieke Box 49