Emoties waarnemen

Emoties waarnemen. Onze gedachten en ons gedrag kunnen enorm beïnvloed worden door emoties. Alles voelt goed, het leven loopt van een leien dakje als je je goed voelt. Daarentegen heb je veel minder zin om te lachen, enthousiast te zijn als je je niet lekker in je velt voelt zitten.

Hoe ga je met emoties om? Word je overwegend meegesleept door je emoties of kun je iets meer afstand van je emoties nemen en waarnemen. We kunnen anders omgaan met emoties, maar of ons dat in alle omstandigheden kan lukken, dat denk ik niet.

Enerzijds zijn emoties een manier om te overleven. Stel dat er plots uit een zijstraat een dolle stier op jou komt toegerend en je blijft rustig kijken, dan zou je dik in de problemen zitten. Ik denk niet dat je op de vuist gaat met die dolle stier. Vechten of vluchten zijn twee manieren om te overleven. Sommigen kunnen zodanig in shock zijn dat ze als verlamd en onbeweeglijk blijven staan. We kunnen ons wel een idee vormen hoe we zouden reageren, maar in werkelijkheid is het vaak helemaal anders.

Depressies zijn vermoedelijk ook ontstaan vanuit een overlevingsstrategie, waarbij motivatie vermindert en het verspillen van energie wordt verminderd tijdens het nastreven van een doel.

Emoties als blijdschap, vreugde, opwinding helpen ons om sociale contacten te onderhouden die ons een gevoel van geborgenheid en veiligheid geven.

Emotie komt van het Latijnse ‘emovere’ en betekent in beweging brengen. Emoties veranderen voortdurend. Geen enkel moment in je leven heb je te maken met dezelfde emotie van dezelfde intensiteit. Emoties zijn fijn, niet fijn of neutraal. Emoties creëren een fysieke ervaring. Als je angstig bent, ervaar je fysieke sensaties als een versnelde hartslag, tintelingen in je buik, verandert je ademhaling.

Als je boos bent, kun je diezelfde fysieke sensaties ervaren. Emoties hebben een enorm effect op je gedachten, je gedrag. Je voelt je niet lekker in je vel, je hebt op alles commentaar, niets deugt, niets is goed, je doet zware negatieve voorspellingen over jezelf en over anderen. Voel je je goed, dan zijn je gedachten en gedrag helemaal anders.

Je kunt je emoties ook waarnemen, als een getuige. Je kunt het verschil voelen tussen jou en je emoties. Je bent niet je emoties, je bent de waarnemer ervan. Ook al krijgen we vaak met prachtige citaten dit soort zinnen te lezen, in de praktijk verloopt het waarnemer soms helemaal niet van een leien dakje.

Ons herinneren dat we elke identificatie met emoties mogen loslaten en als een stille getuige en waarnemer ontdekken wat een situatie ons vertelt, verheldert, maakt het leven minder dramatisch.
Emoties komen en gaan, maar het impulsieve gedrag dat vanuit heftige emoties wordt gesteld is soms onherstelbaar.

Inspirerende hartegroet
Mieke Box 49