Wat is voodoo?

Als er aan voodoo wordt gedacht, dan denkt men al snel aan de voodoo poppen. Deze poppen zijn slechts een klein onderdeel van een mysterieuze religie. Voodoo is van oorsprong West-Afrikaanse godsdienst, en is daaruit via slaven verspreid naar Zuid-Amerika en het Caribisch gebied. Dit is door negerslaven meegenomen naar andere werelddelen. Bij deze volken is het zo dat zij geloven in een schepper, met goden en godinnen.

Bij deze godsdienst gelooft men erin dat iedere gebeurtenis met elkaar verbonden is, alles gebeurt als een gevolg van iets anders. Alle mensen én het universum en alles daarbinnen vormen samen het grote geheel. Hierbij wordt gezegd dat wat je een ander aan doet, je jezelf ook aan doet; dit omdat je als het ware de ander bent.

Voodoo is een godsdienst uit West-Afrika, waarin theologische maar ook magische overtuigingen gecombineerd worden met rituele en iconografische elementen uit het Rooms Katholicisme.

De betekenis van voodoo

Het woord voodoo komt van ‘vodun’, wat god, mysterie en geest betekent. Dit wordt gebruikt met alles wat met de occulte religies te maken heeft. Men veronderstelt dat dit woord komt van ‘vaudou en vous deux’, wat twee betekent. Dit duidt op het goede en slechte van de samenleving, maar ook een god en de mens.

Haïtie heeft sinds 2003 de vodou als officiële religie ingevoerd, waarbij er ook een nationale voodoo dag is. De Haïtiaanse religienaam is ‘vodou’, maar doordat deze religie ook in Amerika terecht kwam is er een Amerikaanse schrijfwijze gehanteerd. De naam is verwarrend omdat er bij de slaventransporten verschillende landen betrokken waren in Afrika. Hierdoor is ook de Creoolse taal ontstaan en hebben de religies nieuwe vormen aangenomen.

Voodoo aanhangers geloven dat er één oppergod bestaat, een grote en machtige god waarmee stervelingen niet kunnen praten. De voodoo god heeft verschillende namen, bijvoorbeeld Mawu en Bondye. De voodoo aanhangers geloven dat de voodoo god de wereld gemaakt heeft, maar ook dat er een heleboel goden, godinnen en geesten van voorouders zijn. Deze geesten en goden wonen in de lichamen van mensen.

De voodoo god

Voodoo kent geen heilig voodoo boek waarin alle gewoonten en gebruiken in geschreven staan, maar deze leerden de aanhangers van ouders en voorouders. Het voodoo geloof kent niet één sticker of leider, maar er zijn diverse belangrijke mensen. Denk hierbij aan de priesters die boodschappen van goden uitleggen. Daarbij geloven zij in die ene god.

Naast de voodoo god zijn er ook zeker 10 goden en godinnen. Op Haïtii, hier wonen voodoo gelovigen, daar denken zij dat deze goden en godinnen de kinderen zijn van de oppergod. De geesten van deze goden kunnen in de lichamen van de voodoo gelovigen zitten, die dus ook boodschappen van goden kunnen doorgeven aan mensen. Zij hebben dus bijzondere krachten.

Iedere god of godin behoort tot een deel van het leven of de natuur. Zo is er een god die heerst over lucht, de ander over bijvoorbeeld de zee. Zo heeft iedere god een eigen kleur en symbool.

Ook geloven de aanhangers dat er voorwerpen zijn die beschikken over bijzondere krachten, zo’n voorwerp wordt een fetisj genoemd. Denk hierbij aan de voodoo poppetjes waarbij tweelinghelften worden geëerd. Als een van de tweeling dan is overleden, dan wordt er goed voor dit poppetje gezorgd. Hiermee wordt aan de geesten getoond dat er goed voor het poppetje wordt gezorgd, waardoor de geesten de levenden beschermen. Als hier geen aandacht aan wordt gegeven dat kunnen er zomaar kwade dingen gebeuren. De voodoo pop kan ook een persoon uitbeelden waarvoor genezing wordt gevraagd of voor een god waartoe gebeden wordt.

Waar wonen de voodoo aanhangers?

De gelovigen wonen voornamelijk in Zuid-Afrika, maar is ook overgewaaid naar Zuid-Amerika en de Caribische eilanden. Deze officiële religie kent hierdoor verschillende gewoonten en gebruiken, maar allen geloven zij in één oppergod en de goden en godinnen. Iedereen heeft zijn eigen manier, iedereen beleefd voodoo zoals op een eigen manier.

Wel geloven zij allemaal dat goden en godinnen worden in de lichamen van gelovigen. Tijdens magische rituelen openbaren deze zich waarin de geloven in een trance raken. Op dit moment is het mogelijk dat zij gelovige boodschappen van geesten doorgeven.

Deze geesten wonen in de lucht, in het water of in vuur. Ze wonen in bergen, rivieren of bomen. Maar ook in de rituele voorwerpen zoals de poppen. De gelovigen geloven niet dat toeval bestaat, de honderden geesten zorgen overal voor. In goed en slecht, maar ook geluk en ongeluk.

De groepen voodoo aanhangers wonen door heel de wereld, en vormen niet een groep. Dat komt omdat er de Amerikaanse voodoo is, maar ook de Afrikaanse religies. De aanhangers kennen allerlei nationaliteiten en spreken verschillende talen. Iedereen gelooft dan ook op zijn eigen manier in voodoo.

Op Haïti bijvoorbeeld, daar is de naam voodoo verandert in Hoodoo. Dit zodat er een verschil werd gemaakt met de verschillende Afrikaanse religies van voodoo. Het grote verschil is dat er op Haïti wel boeken zijn met informatie over geneeskrachtige kruiden, ook hoe de geneeskrachtige kruiden geplukt moeten worden zonder dat de natuurgeest boos wordt.

Er is ook een geloof dat op voodoo lijkt, dit is Winti, Candomblé en Santería. De rol van de priesters wordt bij het winti geloof vervuld door de Loekoeman. Zij vinden voodoo anders en willen hier niet mee geassocieerd worden omdat zij vinden dat bij voodoo vaak gedacht wordt aan zwarte magie en dat zij alleen slechte geesten aanbidden.

De rituelen bij Voodoo

Voodoo kent veel ingewikkelde rituelen waarmee beslissingen of het lot van anderen kan worden beïnvloed. Er zijn ook rituelen waarbij gelovigen in de toekomst kunnen kijken of zodat goden bepaalde ziekten genezen. Bij de rituelen is het namelijk zo dat de de voorouders en de geesten opgeroepen worden. De rituelen vragen veel kennis over kruiden, planten, oliën en mineralen.

Offerrituelen spelen een grote rol bij de voodoo gemeenschap. Daarom worden er dagelijks kleine hoeveelheiden voedsel, tabak of rum geofferd. Ook wordt er speciaal voor dit doel gemaakte voorwerpen gebruikt zoals schalen of aardewerken.

Mensen vinden voodoo gevaarlijk, maar waarom?

Velen vinden voodoo iets gevaarlijks of juist iets slechts. Dat komt omdat men denkt dat de priesters mensen ongelukkig maken en vreselijke pijn geven. Men denkt bij voodoo namelijk al snel aan de voodoo poppen waar spelden in worden gestoken, als dit gebeurt zal het slachtoffer vreselijke pijn krijgen. Dit is slechts één onderdeel van voodoo.

Het is namelijk zo dat de goden een goede en slechte kant hebben. Men kan dus de hulp vragen van god om deze slechte kant te gebruiken, waarbij betreffende geesten en priesters helpen. Maar er zijn juist vele gelovigen die hier niets mee te maken willen hebben.