Omgaan met boosheid

Ons primitieve, niet-rationele lymbische brein wordt geprikkeld en wordt geprikkeld door te vechten of te vluchten. We voelen ons onheus bejegend en pikken het niet op die manier behandeld te worden. We denken dat de pijn verzacht kan worden door zelf klappen uit te delen of ons terug te trekken.
Ook al zijn we spirituele mensen en horen we volgens de spirituele wereld geen boosheid en woede te voelen, laat staan ruimte te geven, emoties zijn wat ze zijn. Het is een hele kunst om te leren niet te reageren op een belediging, bedreigingen en/of woede. Niet reageren is een vorm van judo beoefenen. Je laat de woede aan jou voorbijgaan, je geeft de energie van de agressor zonder oordeel of tegenreactie de ruimte.
Die energie put zichzelf uit en wordt opgemerkt door de persoon zelf. En vaak druppelt deze op dat moment weg. Er is heel wat energie en kracht nodig om niet te oordelen of boos te worden. Zoals in ‘An open heart’ door de dalai lama geschreven wordt: ‘Wanneer we mentaal positief ingesteld zijn, zullen we nooit een gebrek aan innerlijke vrede hebben, ook al zijn we omgeven door vijandigheid.’
Woede met woede beantwoorden doet de vijandigheid slechts toenemen met als gevolg dat we onze gemoedsrust verliezen. Stel dat je geen goede verstandhouding hebt met je buurman en die zorgt vaak voor problemen waardoor je je geduld verliest en het escaleert van kwaad naar erger.
Je loopt de kans dat je gezondheidsklachten krijgt, slaapproblemen, spijsverteringsproblemen. Je wordt een prooi van de farmaceutische industrie, want je kan niet meer slapen, je bent helemaal van slag. Je raakt snel geprikkeld en geïrriteerd en de mensen van wie je houdt, beginnen je meer en meer te mijden omwille van je boze buien. Eigenlijk heeft je buurman zijn zin gekregen, zonder je maar met één vinger aan te raken.
Ondanks wat er gebeurt, kan je er heel bewust voor kiezen kalm, vredig en gelukkig te blijven, zodat je gezondheid er niet onder lijdt. Je behoudt een goed humeur, je vrienden vinden het prettig om contact met je te hebben. Wie dit niet leuk zal vinden is natuurlijk de buurman. Maar dat mag je bij de buurman laten.
Door bewuster om te gaan met je eigen boosheid en die van anderen, ontwikkel je oprechte compassie voor jezelf en anderen. De belangrijkste houding is woede nooit met woede te beantwoorden zodat de agressie niet verder escaleert. Die houding is geen houding van negeren of met minachting de ander in zijn of haar woede laten zitten. Ook dit is een oefening waarin je je op een heel smalle koord begeeft.
In het geval dat je met een persoon voor jou te maken hebt, is het belangrijk de fysieke veranderingen waar te nemen. Het adrenalinepeil kan bij sommigen heel snel omhoogschieten waardoor ze ook snel in een tunnelvisie terecht komen en na een escalatie van geweld niet bewust meer weten wat er precies is gebeurd. Boosheid, woede en alle vormen van geweld liggen behoorlijk dicht bij elkaar.
Bij anderen zie je een systematische opbouw en kan je gericht vragen wat precies het probleem is en in welke mate jij tot het probleem bijdraagt. Ook dat is een kunst om je eventuele aandeel te willen aannemen. Toon respect en medeleven voor zowel jouw grenzen, waarden en beperkingen en voor die van de ander.
Communiceren met de juiste instelling vraagt wat en hoe je de ander kan aanspreken, zonder onmiddellijk je eigen gevoelens te willen ventileren. Het spreekwoord zegt ook zo duidelijk ‘c’est le ton qui fait la musique’. Onderzoek ook bij jezelf of er gevoelens of gedachten bij jou aan de oppervlakte komen waarbij je de ander kan begrijpen of eerder kan raken of kwetsen. Neem evenmin wraak, want die energie zorgt juist voor verwijdering dan verbinding. De martelaar uithangen of de ander negeren is evenmin constructief omdat je de ander onnodig met schuldgevoelens opzadelt. Dit is eigenlijk een sluwe, indirecte manier om je boosheid of woede te tonen.
De volgende zinnen kunnen je als reminder helpen wanneer je boos wordt:
– Als ik dat wil, kan ik de woede in mijn leven beperken.
– Als ik woedend reageer, gedraag ik me waarschijnlijk idioot en heel onredelijk.
– Woede is een destructieve energie.
– Het eerste slachtoffer van je woede ben je zelf.
– Als ik de woede in mijn leven beperk, zal ik gelukkiger en effectiever worden.
Je kan zeker patronen veranderen, maar het is ook belangrijk bewust te zijn van de diepere lagen die leiden tot boosheid en woede.