VALKUILEN VERANDEREN
‘Kan dit…écht? Ik ben al mijn hele leven bang in de steek te worden gelaten, blijft dit zo? ‘ Een vraag die ik heel vaak beluister en graag enige inzichten over geef.
Valkuilen zijn levenslange patronen, ze zijn heel diep ingesleten en moeilijk te veranderen, net als verslavingen en slechte gewoonten.. Veranderen eist de bereidheid om pijn te verdragen, het is een vereiste om je valkuil onder ogen te willen zien en hem ook begrijpen. Je moet ook discipline hebben en dagelijks je gedrag observeren en veranderen. Dat verandering niet zomaar eventjes van dag op dag plaatsvindt, is onmogelijk. Het vraagt dus wel heel wat meer dan positief denken en je mindset-knopje omdraaien en klaar is kees.
Een voorbeeld uit mijn praktijk ( fictieve namen ) Katriens valkuil is verlatingsangst, ze is inmiddels 35 jaar en heeft een relatie met Mark. Hij wil zich niet aan haar binden. Ondertussen zijn ze 12 jaar samen maar hij wil niet met haar trouwen, hoewel ze dit reeds meerdere keren heeft gevraagd. Eens in de zoveel tijd verbreekt Mark de relatie en dan is Katrien totaal overstuur en ten einde raad. Ze belde me voor een afspraak om te kijken wat hier speelde, want ze had ondertussen de moed verloren en de commentaar van de omgeving maakte haar nog verwarder.
Ze vertelde me dat ze zich zo niet meer wilde voelen, ze kon die situatie niet langer aan, ze dacht alleen nog maar aan Mark en die gedachten werden een obsessie. Hij moest maar terugkomen. Ik liet haar de keuze een relatie reading met de engelen te combineren met mijn inzichten en aanpak als gezins- en relatietherapeute en dit vond ze prima. Valkuilen lossen zich niet vanzelf op…ik kan moeilijk vanuit de ethiek van mijn werk als engelentherapeute en medium vertellen dat dit wel weer ‘ overgaat ‘, want dit gaat niet over…valkuilen maken zich altijd kenbaar in intieme relaties, je kan er niet omheen draaien.
Het obsessieve gedrag is kenmerkend voor de valkuil van verlatingsangst. In de periodes dat de relatie uit is met Mark, gaat ze wel eens uit met iemand anders, maar ze is niet echt geïnteresseerd in iemand anders, dan wel in Mark. Stabiele, leuke en betrouwbare mannen vindt ze saai. Ze vind er niets aan, ze wil Mark terug en niemand anders.
Ik geef in mijn hoedanigheid als therapeute altijd ‘ huiswerk ‘ mee. Een checklist meer specifiek een ‘ valkuilenvragenlijst ‘ . Het is nl zo dat als jij weet welke jouw valkuil is en hoe die jouw leven beheerst, bepaalt, dan ben je ook beter in de mogelijkheid die valkuil te veranderen: het erkennen, het benoemen van je valkuil is de allereerste stap naar verandering. Je krijgt meer inzicht en herkent de verschillende manieren in de verlatingsangst valkuil ( om bij dit voorbeeld te blijven). Toen Katrien met de therapie startte, was ik niet verwonderd dat ze heel hoog scoorde in de valkuilenvragenlijst.
Ze wist en voelde ergens dat dit haar thema was, haar angst dat mensen haar zouden verlaten…dat dit haar lot was.
Cliënten hebben dit vaak als ze hun valkuil identificeren; ze hebben het gevoel dat iets wat ze al lang wisten en voelden, plots duidelijk wordt.
Katrien kon heel goed zien hoe dit thema in haar leven speelde en door stil te staan bij haar verleden kon ze ook die valkuil zien en voelen.
Ik vroeg haar haar ogen te sluiten en terug te keren naar haar kindertijd en we kwamen op de leeftijd van 6 waar ze zich zowel door haar vader als moeder in de steek gelaten voelde. Haar vader verliet het gezin, trouwde met een andere vrouw, kreeg op zijn beurt nog 2 kinderen, de relatie en het contact met haar vader verwaterde en de moeder kon de situatie niet aan en begon meer en meer de toevlucht te zoeken in drank. Katrien en haar jongere broertje hadden enkel elkaar op op te steunen en ook een lieve tante was er voor hen. Doch de impact van de gebeurtenis liet zijn sporen na in haar angst om mensen van wie ze hield, te verliezen.
We hebben het in therapeutische setting vaker over het helen van het gekwetste kind, de pijn van het verleden op een dieper niveau opnieuw ruimte te geven, pijn heeft bestaansrecht net als alle andere gevoelens en emoties. Door die stap te zetten naar het voelen komen we in een veel diepere laag hetgeen niet eenvoudig is. We weten dat de kindertijd soms zo pijnlijk is dat het te erg is om er zonder hulp aan herinnerd te worden, dan heb je iemand nodig die je hierin kan doorheen leiden. Een professioneel ervaren therapeut is hier de beste manier om door dit proces heen te komen.
Katrien was in staat om het tegendeel van haar overtuiging te herzien…niet iedereen liet haar in de steek, haar tante was een voorbeeld hiervan…ze kon argumenten benoemen waarin ze haar overtuiging weerlegde. En het voelde goed…Katrien maakte na de tweede stap in het helen van haar gekwetste kind, mooie vorderingen.
De volgende stap kwamen we bij het schrijven van een brief uit…niet om de brief of brieven te versturen naar haar moeder en vader, maar als verwerking; al die opgekropte gevoelens houden het kind in je geblokkeerd en het is via deze weg dat het kind een stem krijgt, zodat het zijn gevoelens onder woorden kan brengen.
Vergeving ….we hebben het wel eens gemakkelijk over ” vergeven “: vergeven is de stap die volgt na alle voorgaande stappen, dit is althans mijn ervaring als therapeut dat vergeving binnen de context van een situatie oprecht plaatsvindt, als we hier echt klaar voor zijn. Mechanisch vergeven omdat het trendy zou zijn, of omdat het zo hoort te zijn, zeker vanuit spirituele zingeving, werkt niet echt bevrijden. Waarom blijven mensen vaak hun geschiedenis herhalen, waarom blijven mensen hun verhalen vertellen ook al zijn bepaalde feiten zolang geleden gebeurd? Niet omdat deze zijn verwerkt…want ze blijven hen achtervolgen.
Therapie heeft altijd een begin en een eind, tenminste, dit is de bedoeling van elke therapie. Het is dus werken, en ook vaak hard werken, afhankelijk wat iemands levensbiografie. Ik ben zelf altijd wat op mijn hoede als mensen me vertellen dat ze al zoveel therapie hebben gehad, zoveel jaren….en dat er in wezen nog maar weinig veranderd is. Het vraagt van beide kanten volstrekt commitment en engagement…de opkomst van heel wat alternatieve oplossingen om snel van een probleem of een valkuil af te komen , doet me wel eens huiveren in de zin van: gaat het om het snel ervan af komen en liefst zonder het proces zelf aan te gaan naar intrinsieke verandering, of omdat het de zoveelste uit Amerika overgewaaide snelle- oplossingen- handelingen veel aantrekkelijker lijkt….het moet alsmaar sneller en liefst zonder te veel herinneringen waar alle blokkades vandaan komen. De overtuiging dat alles fantastisch en geweldig moet zijn, geen ruimte meer mag zijn om de rijkdom van alle gevoelens te ervaren zoals ze werkelijk gevoeld worden…je zou bijna denken dat jij met je mooie rijkdom aan gevoelens en emoties niet goed wijs bent niet te kiezen voor de drang en het zoeken naar het altijd en overal en liefst elke dag van het moment in opperste vervoering te leven…mind-fucking control…is het dat wat we onze kinderen en kleinkinderen dan leren? Weg met alle nare gevoelens…het is een mes dat langs twee kanten snijdt, vind ik. De cultuur van het bijna even dwangmatig en obsessief stralend te moeten zijn …lijkt me evengoed een heel grote valkuil en bovendien een kwalijke zaak. Maar dit is mijn visie, een visie die niet iedereen zal toejuichen en het hoeft ook niet.
Om bij Katrien terug te komen: haar relatie met Mark is wel het meest veranderd; ze heeft geleerd Mark meer ademruimte te geven want hij voelde zich bekneld en probeerde op alle manier onder haar uit te komen; deels wilde hij zich niet binden omdat ze zo hard aan hem trok. Als ze nu boos is, vertelt ze dit zonder het groter te maken,zonder in drama’ s te schieten; ze luistert als hij ook een bepaald gevoel deelt zonder direct in angst te schieten. Ze laat hem ook zelf beslissingen nemen.
Katrien kwam nogmaals op haar vraag terug om na te denken over een huwelijk en Mark stemde toe, vanuit een heel ander gevoel : vertrouwen en respect voor elkaars authenticiteit.
Soms loopt het niet goed af en eindigen relaties. Ik denk dat het altijd beter is om een hopeloze relatie te stoppen, dan gevangen te blijven in de valkuil van de verlatingsangst.
Dat er dus ook obstakels kunnen zijn om de valkuilen aan te pakken is zo goed als werkelijk. Je kan moeite hebben om te veranderen, als het toch gemakkelijker lijkt anderen de schuld te geven. Je kan misschien geen zin hebben de verantwoordelijkheid te nemen af te rekenen met je valkuilen. Of je gaat net harder werken om meer indruk te maken op anderen, meer inkomen te verwerven…er zijn heel wat manieren om dit te compenseren. Het vermijdingsgedrag is een veelvoorkomend probleem…vandaar dat er zoveel ‘ ontsnappingswegen ‘ zijn, tot er een dag komt dat je ziet dat er je niet langer omheen kan.
Een ander dilemma is dat je blijft geloven in je valkuil. Je bent er zodanig mee vertrouwd en vergroeid, dat je niet gelooft in verandering. Het is je lot, het staat zelfs in de sterren geschreven. Als dat jouw geloof en overtuiging is en je blijft je vastklampen aan die overtuiging, dan zal ook geen medium jouw zienswijze kunnen veranderen…al worden je mooie dingen beloofd, je blijft altijd met jezelf opgescheept.
Psychologiseren….één van de bijkomende valkuilen…etiketten kleven zonder eigenlijk de diepere basis te kennen…het gebeurt dagelijks, maar het brengt vaak meer schade toe dan dat dit een probleem oplost. Mijn devies is nog steeds: inzicht geeft uitzicht en de dag dat je de beslissing neemt die valkuilen aan te pakken, ben je op weg naar verandering, groei en bewustwording. Laat je nooit vertellen dat iemand buiten jezelf jouw problemen kan oplossen, healen of wegtoveren…het leven is magisch, maar de magie mag jijzelf creëren en dat kan ongetwijfeld door de relatie met jezelf als top-prioriteit te stellen, jezelf binnenste buiten te keren, de weg naar de diepste krochten te maken…de grootste angst kan wel eens de angst voor zichzelf zijn.
Wil je hier graag over praten, dan ben je van harte welkom.
Moon Box 49
