Traumaresponsen

Traumaresponsen en je veilig voelen deel 2

De meeste mensen denken bij een narcist aan iemand die obsessief met zichzelf bezig en ijdel is. Narcisten zijn ook verslaafd aan adrenaline en houden hun adrenalinegehalte in beweging door voortdurend drama’s te creëren. Ze zijn de mening toegedaan dat hun problemen bijzondere crisissen zijn en eisen dat iedereen stopt wat hij aan het doen is en de aandacht richt op het zich verder ontvouwende drama.

De onderliggende factor bij de narcist is onderdrukte woede en verlatingsangst. Dit uit zich vaak als verveling wanneer het leven te eenvoudig en te kalm blijft. Narcisten hebben voortdurend aandacht en bevestiging nodig. Het hebben van een crisis plaatst hen in het centrum van de belangstelling. Met hun woede duwen ze ook emotionele relaties van zich af of kunnen deze geen standhouden. Narcisten kunnen deze cyclus doorbreken door in een ondersteunende therapeutische veilige omgeving hun onderdrukte gevoelens, verlatingsangst en lage zelfwaardering onder ogen te zien.

Bij een obsessieve-compulsieve stoornis wordt eerder gedacht aan eindeloze dwangmatige handelingen om onderliggende negatieve gevoelens te sussen, bijvoorbeeld dwangmatig handenwassen. Het is weliswaar veel meer dan dat, vooral wanneer er sprake is van oude trauma’s.

Obsessie betekent een steeds terugkerend gevoel ervaren of steeds terugkerende gedachten. Compulsie betekent een impuls ervaren om een bepaalde handeling uit te voeren waarover iemand geen controle heeft. Obsessieve gedachten en gevoelens zijn angst dat als de compulsieve handeling niet wordt uitgevoerd, iets heel ergs zal gebeuren.

Wat heel herkenbaar is bij deze mensen is dat ze rigide meningen hebben over wat goed en fout is. Ze hebben een strenge ethiek en moraal. Onderzoek heeft ook verzameldrift in verband met trauma’s aangetoond. Als iemand lijdt aan zo een drift, verzamelt hij een massa voorwerpen of zelfs huisdieren, waarvoor eigenlijk zelfs te weinig ruimte is, of waarmee hij zijn eigen gezondheid schade kan berokkenen.

Dit gedrag wordt veroorzaakt als vluchtreactie op trauma’s waarbij men probeert de angst of pijn te ontlopen. Men probeert een eindeloze lijst aan taken zo perfect mogelijk af te werken om aan die pijn te ontsnappen.

Zolang deze personen druk bezig zijn, hoeven ze niet na te denken over pijnlijke ervaringen of kwesties, daardoor zijn ze vaak verslaafd aan werken. Met professionele hulp komen ze tot inzicht dat die patronen schadelijk is voor zichzelf en dierbaren.

Dissociatie herkennen we als iemand zich niet kan verzetten of weglopen uit een zeer overweldigende of pijnlijke situatie. Bij aanhoudend geweld of misbruik zien we het dissociëren als enige weg. Deze personen zijn er nog wel fysiek, zetten zich lichamelijk schrap, maar net als bij een uittreding is hun geest ergens anders.

Er kunnen bij langdurige dissociatie meerdere persoonlijkheden worden gecreëerd. In minder extreme situaties is dissociatie een toestand waarin je je gevoel voor tijd kwijtraakt, vergeet hoe je ergens terecht bent gekomen, en in een fantasiewereld leeft die niet in verbinding staat met de werkelijkheid. Concreet kan dit ook betekenen dat iemand vaak dagdroomt of vlucht in fantasie via films, romans enzovoort.

Hoe kan je het gedrag van hen herkennen? Je hebt het gevoel dat hij niet naar je luistert, zeer eentonig praat, alsof hij door je heen kijkt met het gevoel dat hij niet echt betrokken bij je is.